Στη Ζυθοποιία του Μισοφέγγαρου

Στο τελευταίο μου ταξίδι στο Βέλγιο, το Σεπτέμβριο του 2009, έμεινα 3 μέρες στη Brugge, τη Βενετία του Βορρά. Ένα απ' τα αξιοθέατα της όμορφης αυτής πόλης, που δε πρέπει να παραλείψει να επισκευθεί ένας φίλος της μπύρας, είναι η μικρή ζυθοποιία που εξακολουθεί να υπάρχει στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Η Brouwerij De Halve Maan (Ζυθοποϊία του Μισοφέγγαρου). Πίσω απ’ τη παλιά αυτή ζυθοποιία υπάρχει μια όμορφη ιστορία, που αξίζει πιστεύω να θυμηθούμε.


Το 1856, ο Leon Maes, γνωστός και ως Henri I, ανακαίνισε μια παλιά ζυθοποϊία που λεγόταν Die Maene (Το Φεγγάρι) και ξεκίνησε να παράγει μια αφρώδη και ξινή - όπως απαιτούσε η τοπική παράδοση – μπύρα υψηλής ζύμωσης, που διακινούταν σε βαρέλια. Οι γιοί του, συνέχισαν τη παραγωγή, αλλά κατά την βιομηχανική επανάσταση, ο Henri II μετέτρεψε τις εγκαταστάσεις και ξεκίνησε να παράγει μπύρες stout και pale ale, ακολουθώντας την αγγλική μέθοδο. Παρά το ότι και τα δυο αδέλφια πέθαναν νέοι, η ζυθοποιία επιβίωσε χάρη στις χήρες τους, μέχρι ν’ αναλάβει μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο ο Henri III, ο οποίος με τη σειρά του, έκανε νέες αλλαγές, ακολουθώντας τη γερμανική σχολή και φτιάχνοντας μπύρες lager. Με την πρώτη του κιόλας προσπάθεια – μια μπύρα Bock – έκανε μεγάλη επιτυχία και κατάφερε σύντομα να μεγαλώσει τις εγκαταστάσεις, αλλά και να δημιουργήσει ένα σύστημα διανομής με αλογάμαξες, που εξυπηρετούσε το πελατολόγιό του. Μεγάλη σημασία στην επιτυχία της επιχείρησης έπαιζαν οι δημόσιες σχέσεις του Henri III, ο οποίος επισκεπτόταν προσωπικά τον κάθε πελάτη του, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.

Με την ενασχόληση και του γιού του, Henri IV, η παραγωγή ανέβηκε κι άλλο, οι αλογάμαξες αντικαταστάθηκαν από φορτηγάκια και το πελατολόγιο αυξανόταν μέχρι τη δεκαετία του 70, όπου ο κόσμος είχε πλέον το δικό του αυτοκίνητο και ψώνιζε ο ίδιος τη μπύρα του απ’ το supermarket.
Η ζήτηση για παραδοσιακή μπύρα ξαναζωντάνεψε τη δεκαετία του 80, οπότε η κόρη του Henri IV, Veronique Maes, επ’ ευκαιρία των εγκαινίων του αγάλματος του Αγίου Αρνόλδου – προστάτη Αγίου των ζυθοποιών - στην πόλη της Bruges, κυκλοφόρησε μια ξανθιά μπύρα υψηλής ζύμωσης. Η μπύρα αυτή ονομάστηκε Straffe Hendrik (Strong Henri) επειδή ήταν δυνατή για τα δεδομένα της εποχής και έγινε η επίσημη μπύρα των εκδηλώσεων στο Δημαρχείο της πόλης.
Η Straffe Hendrik (και η Henri Maes γενικότερα) πέρασε το 1988 στα χέρια της μεγαλύτερης ζυθοποιίας Riva, που συνέχισε να την παράγει μέχρι το 2002. Μεγάλο μέρος απ’ τις εγκαταστάσεις της οικογένειας Maes μετατράπηκαν τότε σε εστιατόριο και μουσείο μπύρας.
Το 2005, ο Xavier Vanneste, γιός της Veronique Maes, ξαναζωντάνεψε τη ζυθοποιία στο ιστορικό κέντρο της πόλης, ανακαινίζοντας πλήρως τις εναπομείναντες εγκαταστάσεις και φτιάχνοντας μια νέα μπύρα, τη Brugse Zot που στα φλαμανδικά θα πει: "Ο τρελός της Μπρούζ"

Κάτω: Μπροστά στο κτίριο της ζυθοποιίας, στο 26 της Walplein. Στην φωτό επάνω τα αυτοκίνητα της ζυθοποιίας παραταγμένα στην ίδια πλατεία (Walplein) κάποιες δεκαετίες νωρίτερα.

Συνεχίζω με μια σειρά φωτογραφιών, απ' την επίσκεψή μου στη ζυθοποιία και ιδιαίτερα στο πολύ ενδιαφέρον μουσείο της.

Το σήμα της ζυθοποιίας, το μισοφέγγαρο, υπάρχει παντού... στην είσοδο, στον προαύλιο χώρο, στις ταμπέλες, στα μπουκάλια...
Κάτω, ο διάδρομος που οδηγεί απ' την εξώπορτα της Walplein στον προαύλιο χώρο της ζυθοποιίας.

Μερικές ματιές στον προαύλιο χώρο της ζυθοποιίας...
Κοιτώντας ψηλά βλέπεις τις μεγάλες ανοξείδωτες δεξαμενές ζυθοποίησης, σημάδι αναγέννησης της Halve Maan, που απ' το 2005 έβαλε ξανά μπρος τα τσουκάλια
Πνιγμένος στο πράσινο ο περίβολος - ναι καλά βλέπετε, ολόκληρα, ζωντανά φυτά λυκίσκου - με μικρά τραπεζάκια σκορπισμένα στο πλακόστρωτο, δίπλα στο παλιό κάρο που μετέφεραν τα βαρέλια με τ' άλογα.

Καθένα απ' τα κτίρια δίπλα μας έχει τη δικιά του ηλικία και τη δικιά του ιστορία. Στο τοίχο τους πάνω, υπάρχει ταμπελίτσα με το όνομα του ιδρυτή τους... Henri Maes στον ένα... Veronique Maes στον άλλο...

Οι ξεναγήσεις στη ζυθοποιία γίνονται καθημερινά, απ' τις 11 μέχρι τις 4 και ο γράφων, περιμένωντας τη σειρά του για την ξενάγηση, απολαμβάνει μια αφιλτράριστη Brugse Zot στον περίβολο. Τη μπύρα αυτή την βρίσκεις φρέσκια σε πολλά σημεία στην πόλη, αλλά εδώ είναι το μόνο σημείο, που μπορείς να την πιείς αφιλτράριστη και ένα θα σας πω... η διαφορά είναι μεγάλη! Και το καλύτερο; Στην προσφέρουν δωρεάν στο τέλος της ξενάγησης

Στον ίδιο χώρο υπάρχει και το εστιατόριο, στον παλιό χώρο εμφιάλωσης, όπου μπορεί κάποιος να φάει ένα καλό γεύμα. Κάποια πιάτα μάλιστα είναι φτιαγμένα και με μπύρα

Η επίσκεψη στην καθεαυτού ζυθοποιία, δε λέει και πολλά πράγματα, μια και τα μηχανήματα είναι σύγχρονα και μέσα στη βαβούρα μιας ξενάγησης σε γκρουπ των 25-30 ατόμων (που έτυχα εγώ ) και με το ξεναγό να μιλά σε τρεις γλώσσες, δε καταλαβαίνεις και πολλά…

Το ενδιαφέρον ξεκινά όταν αφήνουμε τον ισόγειο χώρο με το ηλεκτρονικό κοντρόλ κι ανηφορίζουμε, περνώντας στις παλαιότερες εγκαταστάσεις και τους χώρους που έχουν διαμορφωθεί σε μουσείο, στους χώρους με τα παλαιότερα μηχανήματα... μύλοι, καζάνια, κλπ

με τον ξεναγό μας να προσπαθεί φιλότιμα να μας δώσει μια εικόνα τόσο της τέχνης του ζυθοποιού όσο και της εξέλιξης των μηχανημάτων

Κάποιοι απ' τους χώρους είχαν μετατραπεί σε μουσειακές αίθουσες, όπου μπορούσες να δεις σχεδόν όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή της μπύρας. Από σπόρους, χάλκινα σκεύη και πιρούνες ζυθοποιού, μέχρι μηχανήματα εμφιάλωσης, καφάσια με παλιά μπουκάλια και ετικέτες, αλλά και επιγραφές, ποτήρια και λοιπά μπυροκουλτουριάρικα

Πάνω, ένας παλιός μηχανικός ανυψωτήρας βαρελιών και κάποια απ' τα χάλκινα σκεύη που χρησιμοποιούνταν στη διαδικασία της ζυθοποίησης.

Πάνω στα καφάσια βλέπαμε βάζα με σπόρους και διάφορα μπαχάρια που χρησιμοποιούνταν στη συνταγή.
Κάτω, τα στάντς που κρέμαγαν τα μπουκάλια για να στεγνώσουν μετά το πλύσιμο. Έχω ένα ανάλογο στο σπίτι... για τα μπιμπερό της μικρής.

Πανέμορφα παλιά καφάσια, γεμάτα ακόμα πιο όμορφα παλιά μπουκάλια της Henri Maes.

'Ενα παλιό μπουκάλι της Henri Maes, μου χάρισε ο ξεναγός μας, παρά τις αντιρρήσεις των ξινών κι αντιπαθητικών μέγαιρων που διεύθυναν το χώρο

Επάνω η παλιά γραμμή χειρονακτικής κιβωτιοποίησης  και κάτω, ένας εμφιαλωτής απ' το 1900

Χαζεύοντας τις ανοικτές δεξαμενές...

...περνώντας από στενούς διαδρόμους και απότομα περάσματα...

Φθάνουμε κάποια στιγμή στην αίθουσα των παλιών μουσειακών πλέον μηχανημάτων. Μηχανές, στρόφαλοι, εμφιαλωτές, κλπ

Για να συνεχίσουμε την γύρα μας, εν μέσω παλαιών βαρελιών και άλλων ζυθο-εξαρτημάτων... από αίθουσα σε αίθουσα...

...στην αίθουσα του μουσειακού εργαστηρίου, όπου καλλιεργούνταν οι μαγιές κι ελέγχονταν ο ζύθος σε όλα τα στάδια παραγωγής.

Μετά τις αίθουσες με τα μηχανήματα και τα εργαλεία ζυθοποίησης, αρχίσαμε ν' ανεβαίνουμε προς άλλες αίθουσες και άλλες εκθέσεις…

Εδώ μερικές βιτρίνες με συλλογές από κουτάκια και ποτήρια μπύρας. Υπήρχαν βέβαια κι άλλες με ετικέτες, δίσκους και άλλες ομορφιές

Κάποια στιγμή, το ανέβασμα τελείωσε και φτάσαμε στη σοφίτα, όπου και το ρηχό καζάνι για το κρύωμα της μπύρας - έτσι, μ' ανοικτά τα παράθυρα δουλεύει κι η αυθόρμητη ζύμωση

Από τη σοφίτα, βγήκαμε στην ταράτσα, απ' όπου και θαυμάσαμε την υπέροχη θέα της Brugge από ψηλά

Αγναντεύοντας το ιστορικό κέντρο της Brugge, με την εκκλησιά της Onze Lieven, στα δεξιά, με το καμπαναριό της σκεπασμένο λόγω αναστηλώσεων (εκεί βρίσκεται και το μαυσωλείου του Henry the Bold και της κόρης του Μαρίας, της γνωστής μας Δούκισας της Βουργουνδίας. Κάτω, το ποτάμι – κοινωνός των πάντων στη Brugge – κυλά νωχελικά πίσω απ’ το κτίριο της ζυθοποιίας.

Μετά απ' αυτή τη μαγευτική θέα - είμασταν τυχεροί κι ο καιρός μας έκανε ένα καλό παράθυρο - ξαναμπήκαμε στο κτίριο και κατεβήκαμε σιγά σιγά, περνώντας από μερικές ακόμη αίθουσες, στην έξοδο.

Με το κουπόνι της εισόδου πήγαμε στο μπαρ και πήραμε την Brugs Zot Blonde, που προσφερόταν απ' το κατάστημα, ενώ αν κάποιος ήθελε, μπορούσε να πάρει (πληρώνοντας όμως) είτε τη Zot Dubel μια τύπου bok μπύρα που όμως δεν φθάνει την ξανθιά αδελφή της, είτε την πολύ καλή Straffe Hendrik

Μερικούς μήνες μετά, με την ευκαιρία του φεστιβάλ μπύρας της Brugge, κάποιες γνωστές φάτσες έδωσαν λίγο ακόμα ελληνικό χρώμα στην καθώς πρέπει κατά τ’ άλλα ξενάγηση

Στην υγειά μας λοιπόν και πάντα τέτοια