Ήμασταν 2, ήμασταν 3, γίναμε (γινόμαστε) 1013...

Ακούγοντας την προηγούμενη Κυριακή στη «Ζυθογνωσία» τον αρχισυντάκτη του αμερικανικού περιοδικού All About Beer να εξηγεί το φαινόμενο της επανάστασης των craft beer στην Αμερική, όπου από την ιστορία του Jack A. McAuliffe φτάσαμε στα 4.000 μικροζυθοποιία, άρχισα να σκέφτομαι τα ιστορικά δεδομένα της δικής μας craft σκηνής και ειδικά τα εντυπωσιακά τεκταινόμενα των τελευταίων ετών.

Από τα μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού μικροζυθοποιία των αρχών των ’00, φτάσαμε στην πανσπερμία ζυθοποιίων του σήμερα.  Νέα μικροζυθοποιία ξεπηδούν κάθε τόσο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, εκμεταλλευόμενα την καταναλωτική τάση προς τις εγχώριες, τοπικές ετικέτες, θυμίζοντας παράλληλα και την εκρηκτική ανάπτυξη άλλων επιχειρηματικών κλάδων, κυρίως στον τομέα της εστίασης.  Όλο και περισσότεροι αναζητούν και δοκιμάζουν τόσο ελληνικές όσο και ξένες craft, τις οποίες πια μπορούν να βρουν παντού.  Γίνεται, δηλαδή, πανταχού λόγος για την άνθηση της ελληνικής μικροζυθοπιίας.  Παρόλα αυτά, το εντυπωσιακό είναι ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση μπίρας πέφτει σταθερά τα τελευταία χρόνια.

Για να μπορέσουμε να εξετάσουμε αν αυτή η άνθηση στο χώρο της craft μπύρας αποτελεί τη βάση για μακροημέρευση του κλάδου και όχι άλλη μια φούσκα τύπου frozen yogurt, η οποία αργά και σταθερά θα ξεφουσκώσει, αξίζει να ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του φαινομένου της Αμερικανικής craft σκηνής.  Η ανάπτυξη των μικροζυθοποιίων βασίστηκε στη δημιουργικότητα και στη φαντασία, στη ποικιλία και τη διαφορετικότητα, στους «μπυραματισμούς» και στη συνεχή βελτίωση του προϊόντος, στο μεράκι, στους ανοιχτούς ορίζοντες, στη σκληρή δουλειά και στην αφοσίωση, στην οργάνωση και στον προγραμματισμό, στην εκπαίδευση και ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού, στη διάθεση του για δοκιμές και ψάξιμο, στην αγαστή συνεργασία παραγωγού-καταναλωτή και βεβαίως στην κοινότητα των homebrewers.  Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το ευνοϊκό φορολογικό σύστημα.  Εξαιτίας όλων αυτών των δεδομένων, οι Αμερικανοί έφτιαξαν κορυφαίες μπύρες, δημιούργησαν νέα στιλ και καθιέρωσαν παγκοσμίως την κουλτούρα του λυκίσκου.


Ποια απ’ όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά συνδέονται με το ελληνικό success story; Αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, δηλαδή το παραγόμενο προϊόν, δεν νομίζω ότι ταιριάζουν και πολλά για να περιγράψουμε τη σημερινή κατάσταση.  Πόσες από τις δεκάδες craft ετικέτες που κυκλοφορούν και από τις νέες που μόλις λανσάρονται καταφέρνουν να αμφισβητήσουν την παντοκρατορία της «λαγκεριάς» και να παραγάγουν κάτι πραγματικά διαφορετικό με έντονο άρωμα, πλούσια γεύση και γεμάτο σώμα; Πόσες από αυτές «κρύβουν» την μετριότητα τους πίσω από πομπώδη ονόματα, σοφιστικέ περιγραφές και ψαγμένα συστατικά; Πόσες από τις διαφημιζόμενες ΙΡΑ είναι κάτι παραπάνω από μέτριες, ελαφρώς πικρίζουσες ale; Πόσοι έχουν ασχοληθεί με τη Τσέχικη σχολή και δοκίμασαν να φτιάξουν μια Bohemian Pilsner; Άλλοι πόσοι ασχολήθηκαν με την παραδοσιακή Βελγική κουλτούρα και τις διαφορετικές της ζύμες και καταπιάστηκαν με κάποια γευστικότατη tripel;

Πόσες από τις νεόκοπες ζυθοποιίες ανοίγουν επενδύοντας στη διαφοροποίηση και στη καινοτομία, έχοντας παράλληλα εκπονήσει σοβαρό στρατηγικό σχέδιο, αντί να λανσάρουν γρήγορα γρήγορα μια-δυο ετικέτες μπας και τσιμπήσουν μερίδιο στην τοπική αγορά τώρα που γυρίζει; Άντε και το κάνουν.  Πόσο βιώσιμο είναι ένα τέτοιο επιχειρηματικό μοντέλο; Πόσοι μικροζυθοποιοί «παίζουν» με τα συστατικά, μελετούν και παρακολουθούν τις διεθνείς τάσεις, ταξιδεύουν και δοκιμάζουν νέες μπύρες, με σκοπό να μεταφέρουν την εμπειρία και στη δική τους επιχείρηση; Αλήθεια ποιο είναι το αγοραστικό κοινό μιας ελληνικής μπύρας που πωλείται στη λιανική 10-15€; Τι νομίζουν ότι πουλάνε, καμιά lambic ή καμιά παλαιωμένη imperial stout; 


Πόσοι εμπλεκόμενοι επαγγελματίες από τον χώρο της μπύρας αφουγκράζονται αυτούς τους «γραφικούς», τους λάτρεις της καλής μπύρας που ασχολούνται με πάθος με το αγαπημένο τους ποτό, είτε πρόκειται για τους μπυροπότες είτε για τους homebrewers; Πόσοι επαγγελματίες της εστίασης αντιμετωπίζουν την μπύρα ως ποτό αντίστοιχο του κρασιού και του ουίσκι και όχι ως ένα συνοδευτικό της μάσας ή ένα αναγκαίο κακό για να δείχνουν μέσα στα πράγματα;  


Από την άλλη, το νεανικό κυρίως κοινό που προτιμά τις ελληνικές craft μπύρες, ενώ αγκάλιασε τις weiss, ως μια εναλλακτική επιλογή στην έξοδο του, φαίνεται να μη μπορεί να αποδεχτεί, στην πλειοψηφία του, την πικρίλα των λυκίσκων και να αποφεύγει έτσι τις πιο «δύσκολες» μπύρες όπως οι IPA, οι Porter ή οι Stout.  Αυτό το δεδομένο σίγουρα αποθαρρύνει κάποιους ζυθοποιούς που θα ήθελαν να ασχοληθούν με κάτι πιο περίτεχνο.  Για το δε φορολογικό, δεν χρειάζεται καν να το συζητήσουμε. 

Μόλις καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός, πιστεύω θα ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι.  Θα μείνουν λίγοι και καλοί, τους οποίους θα συνεχίζουν να στηρίζουν όσοι αγαπούν την ποιοτική craft μπύρα, ακόμη και όταν το trendy κοινό περάσει σε άλλο hype.  Τα μικρά batch, η απόκτηση εμπειρίας και η αλληλεπίδραση όλων των μελών της craft κοινότητας ήδη φέρνουν σιγά σιγά τα πολυπόθητα αποτελέσματα και τις εξαιρετικές ετικέτες. Για τους υπόλοιπους θα συνέχισει να λάμπει ο ήλιος της λάγκερ.

Κλείνω με ένα σχόλιο που αλίευσα από τη σελίδα νεόκοπης ζυθοποιίας στο facebook:

"Καλησπέρα. Η μπύρα είναι υπέροχη. Μια μείωση της ποσότητας του λυκίσκου για μένα προσωπικά θα ήταν μια σημαντική γευστική βελτίωση. Σαν ******** στηρίζουμε την ***** και περιμένουμε νέες versions. Ιδιαίτερα μια ***** Weiss."